ආචාර්ය තිස්ස අබේසේකර : ලාංකේය සිනමාවේ ප්‍රගමනය උදෙසා කළ මෙහෙවර

ආචාර්ය තිස්ස අබේසේකරයන් ජීවිතයෙන් නික්ම ගොස් මෙම වසරට දශකයක් සපිරිණ. ලාංකේය සිනමා නිර්මාණ ක්ෂේත්‍රයේ, සිනමා අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රයේ හා සිනමා පරිපාලන ක්ෂේත්‍රයේ ඔහු නිරූපණය කළ භූමිකාව සුවිශිෂ්ටය. මේ ඒ පිළිබඳ විමසුමකි.

තිස්ස අබේසේකර නිර්මාණකරුවකු හා බුද්ධිමතකු ලෙස තම භූමිකාව විශිෂ්ට ලෙස නිරූපණය කරන අතරේම, මෙරට සිනමාව සම්බන්ධ ආයතනයක ඉහළම ධුරය දරමින් පරිපාලකයකු ලෙස ලාංකේය සිනමා කර්මාන්තයේ බහුවිධ අභිවර්ධනයට විශිෂ්ට සේවයක් ද ඉටු කළේය. එහිදී ඔහුට සිනමාව වෙනුවෙන් කරන්නට හැකි වූ දේවලට වඩා, ඔහු කරන්නට සිහින මැවූ දේ බොහොමයකි. 

තිස්ස අබේසේකරට ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති ධුරය දරන්නට ලැබුණේ කෙටි කාලයකි. එහෙත් ඔහු ඒ කාලය තුළ ලාංකේය සිනමා කර්මාන්තයේ කෙටිකාලීන හා දිගුකාලීන අභිවෘද්ධිය පිණිස බොහෝ දේ කරන්නට සමත් වූ පරිපාලකයෙකි. 

චිත්‍රපට සංස්ථාවට අයත් ව තිබුන ද, කොළඹ මහ නගර සභාවට පවරාගෙන තිබූ ඉඩමක් සිය බලය හා සියලු සම්බන්ධකම් යොදාගෙන නැවත චිත්‍රපට සංස්ථාව වෙත පවරා ගැනීමට තිස්ස අබේසේකරයන් වරෙක කටයුතු කළේ ය. ඉන්පසුව ඒ බිමෙහි චිත්‍රපට සංරක්ෂණාගාරයක් ඉදිකිරීම සඳහා සැලසුම් සකස් කළේ ය. එමෙන් ම දැනට තනා තිඛෙන චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සිනමා ශාලාවත් එම සංරක්ෂණාගාරයේ ම කොටසක් ලෙස යොදාගැනීම ඔහුගේ සැලසුම විය. ලෝකයේ සුවිශේෂ සිනමා කෘති, එනම් ඔස්කාර් සම්මාන උළෙල සඳහා නිර්දේශ වන සිනමා කෘති හා ලෝකයේ ආන්දෝලනයට ලක්වන විශේෂ සිනමා කෘති ඇතැම් විට රට පුරා ප්‍රදර්ශනය කළ නො හැකි තත්ත්වයක් යටතේ වුව මෙම සිනමා ශාලාව තුළ මසකට වරක් හෝ දෙසතියකට වරක් හෝ ප්‍රදර්ශනය කරන්නට ඔහු බලාපොරොත්තු විය. එමෙන් ම, සිනමා විචාරකයින්ට සහ අධ්‍යයන කණ්ඩායම්වලට එම චිත්‍රපට පිළිබඳ සංවාද මණ්ඩපයක් ගොඩනඟාගත හැකි සහ සිනමාව ගැන උනන්දු රසික පර්ෂදවලට ගැවසිය හැකි මධ්‍යස්ථානයක් බවට එය පත් කිරීමට තිස්ස අබේසේකරයන්ගේ බලාපොරොත්තුවක් තිබිණ.

චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපතිවරයා ලෙස තිස්ස අබේසේකරයන් හැම විටම කටයුතු කළේ මෙරට අනාගත පරම්පරාව වෙනුවෙනි. ඔහු ලාංකේය සිනමාකරුවන් දහසය දෙනෙකුට චිත්‍රපට නිර්මාණය කිරීම සඳහා රුපියල් ලක්ෂ 50 බැගින් මුදල් ලබා දීමට කටයුතු කළේය. එහි මුළු වගකීමද චිත්‍රපට සංස්ථාව භාරගත්තාය. මෙහිදී නිර්මාණකරුවාට කෙතරම් ගරු කර තිබුනේද යත්, චිත්‍රපටයේ නිෂ්පාදකවරයා ලෙස නම් කළේ ද චිත්‍රපට සංස්ථාවෙන් ණය මුදල ලබාගත් සිනමා කරුවාය. මෙය නොරිස්සූ සමහරු, ඔහු මෙලෙස කරන්නේ මුදල් වංචා කිරීම සඳහා යැයි කීහ. ආණ්ඩු මාරු වූ අවස්ථාවේදී සූක්ෂ්ම ලෙස ගිණුම් පරීක්ෂා කරමින් ඔහු මෙහි මුදල් වංචා කර තිබේදැයි සොයා බැලීය. එබඳු අරමුණකින් සොයනවා මිස, ඔහු ආරම්භ කළ එම ව්‍යාපෘතිය මෙරට සිනමා ක්ෂේත්‍රයට ඵලදායී ලෙස තවදුරටත් ඉදිරියට පවත්වාගෙන යා හැක්කේ කෙසේ දැයි කිසිවකුත් සොයා බැලුවේ නැත. එම ව්‍යාපෘතිය යටතේ නිර්මාණය කළ නවක සිනමාකරුවන්ගේ චිත්‍රපට දේශීය හා විදේශීය චිත්‍රපට උළෙලවල දී සම්මාන ගණනාවක්ද දිනාගත්තේය. එහෙත් එවන් දේ ගැන කිසිවකු හෝ සොයාබැලුවේ නැත. ඔහු මුදල් ලබා දෙන විට, මිතුරන්ට මුදල් බෙදනවා යැයි කියමින් සිනාසුණු අය හෝ ඔහු මුදල් වංචා කළා දැයි සොයන්නට උනන්දු වුණු අය හෝ ඔහු සභාපති ධුරයෙන් ඉවත් කෙරුණු පසුවවත් මේවා අනාගත පරම්පරාව ගැන විශ්වාසය තැබූ සභාපතිවරයකුගේ නිර්මාණ නොවේදැයි කියා නැවත ඒවා ගැන කතා කළේද නැත. අඩුම තරමින්, ඒ ව්‍යාපෘතිය යටතේ මුදල් ලබාගත් තරුණ සිනමාකරුවන්වත් තමන්ගේ චිත්‍රපට මේ ව්‍යාපෘතිය යටතේ නිර්මාණය වූ ඒවා බවත්, කවුරුන් බලයේ සිටියත් මෙම ව්‍යාපෘතිය චිත්‍රපට සංස්ථාව යටතේ අනාගත පරම්පරාව වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක විය යුතු බවත් කීවේ නැත.

මෙම ව්‍යාපෘතිය යටතේ කරනු ලබන චිත්‍රපට සඳහා රජයේ ජනමාධ්‍ය යොදාගෙන ඉතා අඩු වියදමකින් විශාල ප්‍රචාරයක් ලබා දී එම චිත්‍රපට ආදායම් උපයන තත්ත්වයට පත් කරන්නට ඔහු සැලසුම් කර තිබිණි. ඔහු චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති ධුරයෙන් ඉවත් කරනු ලැබූ අවස්ථාව වන විටත්, එම ප්‍රචාරක ජාලය සැලසුම් කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව රූපවාහිනී සංස්ථාව හා ගුවන්විදුලි සංස්ථාව සමග සාකච්ඡා කරමින් සිටියේය.  එමෙන්ම, එම චිත්‍රපටවල ඩීවීඩී පට සකස් කොට ඒවා විදේශගතව සිටින ශ්‍රී ලාංකේය ප්‍රජාවට සහ මෙරට තුළ බෙදා හරින්නටත් මේ චිත්‍රපට සඳහා ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳ පොළක් ගොඩනඟන්නටත් ඔහුට විශාල වුවමනාවක් තිබිණ. මේ සියල්ලම ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ ඔහු සැලසුම් කළේ සිනමා කර්මාන්තයේ සිට සිනමා පරිපාලනයට පැමිණි අයකුගේ කෙටි කාලීන සැලසුම් ලෙසය. එහෙත් ඔහුට ඒවා අවසන් කරන්නට අවස්ථාවක් නොලැබිණ. තිස්ස අබේසේකර මහතා ජීවතුන් අතර සිටි කාලයේ ම, මේ ව්‍යාපෘති සියල්ලම මියැදී තිබුණි. ඔහුට ඒ ගැන පැවතියේ විශාල කම්පාවකි.

සිනමාව පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා චිත්‍රපට සංස්ථාවෙන් ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා දීමට පළමු වරට කටයුතු කළේ තිස්ස අබේසේකරයන්ය. විමුක්ති අබේසුන්දරට රුපියල් ලක්ෂ තුන හමාරක් ලැබුණේ ඒ අනුවය. චිත්‍රපට සංස්ථාවේ නිලධාරීන් සියලු දෙනාම මෙයට විරුද්ධ වූ අතර, මෙයින් ලැඛෙන ලාභය කුමක්දැයි ඔවුහු විමසා සිටියහ. එයට අපූරු පිළිතුරක් දෙමින් තිස්ස අබේසේකරයන් පවසා ඇත්තේ, ''අල-පරිප්පු වැනි දේවල් විකිණීමෙන් ලබන ලාභය පෙන්විය හැකි වුවද සිනමාව හදාරන්නට සිනමාකරුවකුට  විදේශ ශිෂ්‍යත්වයක්  දීමෙන් රටට ලැඛෙන ලාභය, ඔහු ආපසු මෙරටට පැමිණි මොහොතේ කිරා මැන පෙන්විය නොහැකි බවය''. තමන් විශ්වාසය තැබූ අනාගත සිනමා පරම්පරාව වෙනුවෙන් කොන්දේසි විරහිතව පෙනී සිටින්නට ඔහුට තිබූ පෞරුෂය එවැන්නකි. 

ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිටින කලාත්මක සිනමාවට පිවිසෙන්නට කැමති තරුණ පිරිසට පිටපත් රචනය ඇතුළු සිනමා ඥානය බෙදා දීම සඳහා අභ්‍යාස ආයතනයක් ගොඩනඟන්නට ඔහුගේ බලාපොරොත්තුවක් තිබිණ. ඔහු රූපවාහිනී අභ්‍යාස ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාව සිටියදී එම ආයතනය යොදගෙන වැඩමුළු, සිනමා උළෙල පවත්වමින් තරුණ ජනයා ඒ වෙත ආකර්ෂණය කර ගැනීමට වැඩසටහන් දියත් කළේය.

චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපතිවරයා සිටි කාලයේ දී සෑම මාසයකම පාහේ කොළඹදී විදේශ සිනමා උළෙලක් පවත්වමින් මෙරටට විදේශ සිනමා අත්දැකීම් ලබා දෙන්නට කටයුතු කළේය. මෙවැනි කටයුතු වෙනදා කොළඹට කේන්ද්‍රගත වී තිබිණි. එහෙත් ඔහු ඈත ගම්දනව් වෙත ගොස් සිනමා ශාලා නැති ප්‍රදේශවල පවා චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනය කරමින්, විදේශ සිනමා අත්දැකීම් ලබා දෙමින්, ඒ ආශ්‍රිතව සංවාද කතිකා ඇති කරමින් ප්‍රාදේශීයව සිටින තරුණයින්ට සිනමාව අත්විඳින්නට සහ ඔවුන් සිනමාව වෙත ආකර්ෂණය කර ගන්නට විශාල මෙහෙවරක් ඉටු කළේය. 

හැම දෙනාම සිනමාවේ මළගම පිළිබඳව කතා කරන අතරේ, ඒ සියලුම අභියෝගවලට මුහුණ දිය හැකි ශක්තිමත් ලාංකේය සිනමාවක් පිළිබඳ නොනවතින ප්‍රාර්ථනා රැසක් ඔහුට තිබිණ. ඔහු සෑම විටම සිතුවේ, විශ්වාස කළේ අනාගත පරම්පරාව ගැනය. මෙරට සිනමාව ගොඩනඟන්නට කොහෙන් හෝ මුදල් ලැඛෙනවා නම් එයින් 50%කට වඩා යා යුත්තේ නමක් නාඳුනන තරුණ සිනමාකරුවන් අතට බව ඔහු කීවේය. ඒ නිසා සෑම විටම රූප මාධ්‍යයේ දක්ෂතා පෙන් වූ තරුණ රූපවාහිනී ශිල්පීන් සිනමාව වෙත ඇදගන්නට ඔහු කළ හැකි සියල්ල කළේය. ඔහු සිනමාවේදියකු පමණක් නොව ඒ කර්මාන්තයේ යහපත් අනාගතයක් පැතූ විශිෂ්ට යුග පුරුෂයකු වන්නේද මේ නිසාය.

ලාංකේය සිනමා සාහිත්‍යයේ අභිවෘද්ධිය සඳහාද තිස්ස අබේසේකරයන් වෙතින් විශිෂ්ට දායකත්වයක් ලැබිණි. අපේ රටේ සිනමාව පිළිබඳ බොහෝ විට කතාබහ කෙරෙන්නේ ඒ සම්බන්ධව ඇති ඉංග්‍රීසි යෙදුම්වලිනි. එහෙත් අබේසේකරයන් ඒ ඉංග්‍රීසි යෙදුම් වෙනුවට, සිංහල වචන නිර්මාණය කළේ ය. සිනමාවේදය යන අර්ථය සහිත දේ පිළිබඳව කතා කරන විට ඔහු ඒ සඳහා යොදාගත්තේ 'සිනමාලංකාරය' යන්නය. එමෙන්ම 'රංග වින්‍යාස', 'පරිශ්‍ර භූමි අලංකරණය', 'කාර්මික වෘන්දය', 'නිෂ්පාදන වෘන්දය' යන අපූර්ව යෙදුම් සිංහල සිනමා සාහිත්‍යයට හඳුන්වා දුන්නේ ඔහුය. කිසිවකුත් මේවා විශේෂ කොට නොදුටුවද මේ සෑම වචනයක්ම අනාගත කාලයක සිංහල භාෂාවෙන් සිනමාව පිළිබඳ කෙරෙන කතිකා සඳහා උපකාරී වනු ඇත.

එමෙන්ම චිත්‍රපට සංස්ථාවේ ප්‍රකාශනයක් වන 'සදිසි' සඟරාව ආරම්භ කරමින් සිංහල සිනමා සාහිත්‍යයේ නිම්වළලු පුළුල් කිරීමට ඔහු කටයුතු කළේය.  චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති ධුරයෙන් ඉවත් කරනු ලැබ  සිටි කාලයේ පවා ඔහු මෙම සඟරාව සඳහා සිය බුද්ධිමය දායකත්වය ලබා දී තිබිණ.

අපේ රටේ සිනමාව පිළිබඳව උගන්වන බොහෝ දෙනා අදහස් දක්වන්නේ, සිනමාව යනු බටහිර ඉපදුණු, අපේ පොළොවේ පැළ කළ නොහෙන ආගන්තුක ගසක් පරිද්දෙනි. එහෙත් තිස්ස අබේසේකරයන් සිනමාව පිළිබඳ ව උගන්වන සෑම විටම එය අපේ ජනකලාව, ජන ඉතිහාසය, සංස්කෘතික ඉතිහාසය යනාදී සියල්ල සමග බද්ධ කරමින් ඒ දෙක වෙන් කළ නොහැකි දෙයක් බව පෙන්වා දුන්නේය.

'බුත්සරණ', 'අමාවතුර' සිට ජනකවිය දක්වා පැමිණ ජනකවියේ ඇති රූපකාර්ථ සිනමාව තුළ භාවිත වන්නේ කෙසේදැයි අසිරිමත් ලෙස ඔහු ගෙනහැර දැක්වීය. තිස්ස අබේසේකර අපේ රටේ අනෙක් සිනමාකරුවන්ගෙන් විශේෂ වන්නේ මෙතැනදීය.

ශ්‍රී ලංකාවේ පළමුවරට සිනමාව සඳහා ඩිජිටල් තාක්ෂණය යොදාගැනීමට, ඩිජිටල් සිනමාවක් ඇති කිරීමට ඔහු උත්සාහ කළේය. ඒ කටයුත්ත සඳහා ඔහු සූදානම් වන විට චිත්‍රපට සංස්ථාවේ වගකිය යුතු සියලු දෙනාම පාහේ ඊට විරුද්ධ වූහ. එමෙන්ම, විදේශීය සිනමා කාර්මික ශිල්පීන් සමග ලාංකේය ශිල්පීන් යොදවා සිනමා නිර්මාණ කරන්නට ඔහුගේ සැලසුමක් තිබිණ. එමගින් ඔහු ලෝකයේ නූතන සිනමා තාක්ෂණය ලාංකේය ශිල්පීන්ට පුහුණු කරවා නව තාක්ෂණය දත් නව කාර්මික ශිල්පී පරම්පරාවක් මෙරට තුළ ගොඩනඟන්නට බලාපොරොත්තු විය. 

තිස්ස අබේසේකරයන් ජීවිතයෙන් නික්ම යන තුරුම පසු වූයේ සිනමාව පිළිබඳව ඔහු සතු වූ මහා ඥාන සම්භාරය හා කුසලතා මෙරට අනාගත පරම්පරාවට ලබා දිය හැකි ආකාරය ගැන සිතමිනි.

මෙම කලාකරුවා දේශීය - විදේශීය සම්ප්‍රදායන් පිළිබඳව ඉතා පුළුල් දැනුමක් තිබූ විශිෂ්ට ද්වි භාෂික බුද්ධිමතෙක් විය. එහෙත් ඔහු විශ්ව විද්‍යාලයීය අධ්‍යාපනය ඔස්සේ බිහිවූවෙක් නොවීය. අපේ රටේ විශ්ව විද්‍යාල ඔහු සම්බන්ධව කටයුතු කළේ කුහකභාවයකින් යුතුව බව සාවද්‍ය නොවේ. බාහිර දේශකයකු වශයෙන්වත් අඛණ්ඩව, ඔහුගේ දැනුම සරසවි ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව වෙත ලබා දීමට අවස්ථාව සලසන්නට අපේ රටේ විශ්ව විද්‍යාල නිහතමානී වූවේ නැත.

දැනට කලකට පෙර ඔහු තම පශ්චාත් උපාධි පාඨමාලාව හදාරන්නට අවස්ථාව සලසා දෙන ලෙසට කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ඉල්ලීමක් කර තිබිණ. සිය ක්ෂේත්‍රයේ විශිෂ්ටත්වයට පත් පුද්ගලයින්ට මූලික උපාධිය නොමැතිව, පශ්චාත් උපාධිය හදාරන්නට අවස්ථාව ලබා දෙන සම්ප්‍රදායක් ලෝකයේ විශ්ව විද්‍යාලවල තිබේ. ඒ නම්‍යශීලී බව අපේ රටේ විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ නීතිවල තිබේ. එහෙත් කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලය මෙම නිර්මාණවේදියාට එම අවස්ථාව අහිමි කළේය.

අපේ රටේ සමහර විශ්ව විද්‍යාල තිස්ස අබේසේකරට ''සම්මාන ආචාර්ය'' උපාධියක් හෝ දීම සුදුසු යැයි කල්පනා කරමින් සිටියදී, එවැන්නක්වත් නොදී සිටීමේ අවනම්බුවෙන් ගැලවීමට සමත්වූයේ කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයයි. කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය තිස්ස අබේසේකරයන්ට සම්මාන ආචාර්ය උපාධියක් ප්‍රදානය කළාය. සාමාන්‍යයෙන් සම්මාන ආචාර්ය උපාධියක් ප්‍රදානය කළ විට සමාජයේ ගෞරවයට පාත්‍ර වන්නේ එය ලබාගත් පුද්ගලයාය. එහෙත් අබේසේකරයන්ට සම්මාන ආචාර්ය උපාධියක් පිරිනැමීමෙන් ගෞරවයට පාත්‍ර වූයේ එය පිරිනැමූ කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයයි. කවුරුත් කීවේ තිස්ස අබේසේකරට සම්මාන ආචාර්ය උපාධියක් පිරිනැමීමෙන් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය කළේ කෙතරම් යහපත් දෙයක්ද කියා මිස, ඔහුගේ නමට ඉදිරියෙන් 'ආචාර්ය' පදවියක් යොදා ගැනීම කෙතරම් අපූරුද කියා නොවේ.

තිස්ස අබේසේකරයන්ට පශ්චාත් උපාධිය හදාරන්නට විශ්ව විද්‍යාලයක් අවස්ථාව ලබා දුන්නේ නම්, ඔහු සිය ක්ෂේත්‍රය ගැන වඩා වඩාත් ගවේෂණය කොට සුවිශේෂ ශාස්ත්‍රඥානයක් ඊට එකතු කරනු ඇති බව නිසැකය. එසේ වී නම්, ඔහු වැනි ප්‍රාඥයකු අධ්‍යයනය තුළින් පුරවා යන මහා දැනුම මෙරට අනාගත පරම්පරාවට ඉතිරි වන්නට ඉඩ තිබිණ. එහෙත් කුහකභාවයෙන් හැසිරුණු අපේ රටේ විශ්ව විද්‍යාල ඔහුට හා රටට ඒ අවස්ථාව නිර්දය ලෙස අහිමි කළේය. මිය ගිය පසු ඔහු ගැන වර්ණනා කරන්නට පෙළ ගැසීමෙන් ඒ වරද වසාගත හැකි නොවේ.

අවසාන වශයෙන්, තිස්ස අබේසේකරයන් ඉතිරි කොට ගිය, මෙරට සිනමා කර්මාන්තය ගොඩනැඟීම සඳහා අවශ්‍ය යැයි සිතා ඔහු ආරම්භ කරන්නට උත්සාහ කළ ක්‍රියාමාර්ග රාශියෙන් කිහිපයක් හෝ සියල්ලම හෝ අනාගත පරම්පරාව වෙනුවෙන් ඉදිරියට ගෙන යාමේ අභියෝගය භාරගන්නට සූදානම් ලාංකේය සිනමාකරුවා කවුද යන පැනය අප අභිමුව තිබේ. තිස්ස අබේසේකර සිනමාවේදියා රෝගාතුරව සිටින විට සුවදුක් විචාරන්නට රෝහලට යාමට හෝ මිය ගිය පසු අවසන් ගෞරව දක්වන්නට කලාභවනට යාමට වඩා විශාල දෙයක් ඔහු ජීවත්ව සිටි කාලයේ කළ යුතුව තිබිණ. ඒ ඔහු සතු ඥාන සම්භාරයෙන්, කුසලතාවලින් ලාංකේය සිනමාව පෝෂණය කරන්නට ඔහුට අවස්ථාව සලසාදීමයි. ඒ දෙය නොකිරීම පිළිබඳව, අතපසු කිරීම පිළිබඳව කිසිවකුටත් දැන් පසුතැවිලි නොවී සිටිය හැකිද?

(මා විසින් ලියනලද මෙම ලිපිය 2009 මැයි මස 03 වන ඉරිදා 'හෙළදිව' පුවත්පතේ ''ඔහුට අවස්ථාව නොදීම ගැන කිසිවකුට පසුතැවිලි නොවී සිටිය හැකිද?'' යන මැයෙන් පළමු වරට පළ විණි.) 

වෙළෙඳ ප්‍රචාරණයේ සමාජ බලපෑම විමසුමක්

අප කැමැති වුවත් අකැමැති වුවත් අප එයට අඩු වැඩි වශයෙන් ගොදුරු වී අවසන් ය. අපට ඒ වෙතින් ගැලවී අප ගේ ජීවන චර්යා මෙහෙයවාගත නො හැකි තරමට එය විසින් අප ගේ ජීවිත හසුරුවනු ලබමින් සිටී. අප ගේ ජීවන අභිලාෂ තීරණය කරනු ලබන්නේ තවදුරටත් අප විසින් නො ව, එය විසිනි. මිනිස්‌ ජීවිතය කෙරෙහි මෙතරම් බලපෑම් සහගත ලෙස ක්‍රියාත්මක වන්නා වූ එම යාන්ත්‍රණය වූ කලී අන් කිසිවක්‌ නො ව, වෙළෙඳ ප්‍රචාරණයයි.

නූතන ලෝකයේ පවත්නා ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය විසින් මිනිසා වෙත සුවිශාල බලපෑමක්‌ සිදු කරනු ලබන බව විවාද රහිත ය. මෙලෙස ජනමාධ්‍ය මගින් සිදු කෙරෙන්නා වූ බලපෑම් ක්‍රියාවලියේ දී වඩාත් ප්‍රබල හා සූක්‌ෂ්ම ලෙස මිනිසා කෙරෙහි, නොඑසේ නම් සමාජය කෙරෙහි බලපෑම් කරනු ලබන්නේ ජනමාධ්‍ය සංදේශ විසින් නො ව, එම ජනමාධ්‍ය ඔස්‌සේ එන වෙළෙඳ සංදේශ හෙවත් වෙළෙඳ ප්‍රචාරණය විසින් බව ලොව පුරා සිදු කර ඇති පර්යේෂණ මගින් අනාවරණය වී තිබේ. මේ තත්ත්වය කේන්ද්‍රයේ දියුණු රාජ්‍යවලට මෙන් ම, පරිධියේ රාජ්‍යවලට ද පොදු ය. වෙනසකට ඇත්නම් අපේ වැනි පරිධියේ රටවල මේ තත්ත්වය වඩාත් තීව්‍ර ස්‌වභාවයකින් යුක්‌ත වීම පමණකි. මෙබඳු පසුබිමක වෙළෙඳ ප්‍රචාරණය විසින් සමාජය විෂයයෙහි කරනු ලබන්නා වූ බලපෑම්හි ස්‌වභාවය විශ්ලේෂණාත්මක ව හඳුනාගැනීම අතිශය වැදගත් වේ.

වෙළෙඳ ප්‍රචාරණය පිළිබඳ ව ලෝකයේ සන්නිවේදන විද්‍යාඥයන්, ප්‍රචාරණ විශේෂඥයන් විසින් දක්‌වනු ලැබ ඇති නිර්වචන බොහොමයකි.

දැනුම සමාජගත කිරීම යනු දේශපාලනික ක්‍රියාවලියක්.

කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ පුරාවිද්‍යා පශ්චාත් උපාධි ආයතනයේ මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේව මහතා සමග 'දැනුම' යන කාරණය පදනම්ව මේ සාකච්ඡාව මා විසින් සිදුකරන ලද්දේ 'පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනය' විසින් පළ කරනු ලබන 'ගවේෂණ' සඟරාව වෙනුවෙන්.

මානව සමාජය තුළ 'දැනුමට' හිමි ඓතිහාසික සමාජ භූමිකාව කෙබඳුද?

මා කල්පනා කරන ආකාරයට, පළමුවෙන්ම අප සැලකිලිමත් විය යුත්තේ දැනුම යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද යන කාරණය නිරාකරණය කර ගැනීමටයි. විවිධ සමාජ සහ සංස්කෘතීන් මගින් ඊට සපයන අරුත් විවිධ පරිමාණවලින් වෙනස් වීමට හැකියි. නමුත් මෙවැනි සාකච්ඡාවකදී ඒ ගැන යම් එකඟතාවකට පැමිණීම අවශ්‍යයැයි මා සිතනවා. දැනුම යනු මිනිස් මනස මගින් ඉතා ආයාසකර ලෙස අත්පත් කර ගත් ප්‍රවණතාවක ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි විග්‍රහ කළ හැකි වන්නේ. දැනුම සංස්ලේෂණය කරනු ලබන්නේ මොළයයි. එවැනි භාරදූර කාර්යයක් සඳහා හැඩ ගැසීමට මොළයට වසර දසදහස් ගණනක් ගත වූ බවට සාක්ෂි තිඛෙනවා. ඊට හේතුව, මිනිස් වර්ගයා වානර මූලයකින් ආරම්භ වී අඩුම තරමින් පසුගිය වසර ලක්ෂ 25ක පමණ කාලය තිස්සේ පරිණාමයට පත් වීමයි. වානරයෙකු, මිනිසෙකු බවට පත් වීමට මූලික වූයේ මොළයේ ඇති වූ පරිණාමයයි. ආරම්භයේදී ඝන සෙන්ටිමීටර 450 ක් වූ ඔස්ට්‍රලෝපිතිකස්ගේ මොළ පරිමාව කෙතරම් වර්ධනයකට ලක් වූයේ ද යත්, වර්තමාන හෝමෝ සාපියන්ගේ මොළයේ පරිමාව ඝන සෙන්ටිමීටර 1450 ක පමණ විශාලත්වයකට පරිවර්තනය වී තිබීමෙන් පෙන්නුම් කරනවා. මේ විශාලනය සිදුවූයේ අහම්බයක් ලෙසින් නොවෙයි. තමා ගැනත්, තමා වාසය කරන ස්වභාවික පරිසරය සමග වඩාත් තර්කානුකූලව ජීවත් වීමේ විධි ගැනත් නිරන්තරයෙන් කල්පනා කිරීමෙන් සහ ඊට අදාළ උපායමාර්ග සම්පාදනය කිරීමට අවධානය යොමු කිරීමෙන් මොළයේ ස්නායු ෙසෙල වර්ධනයටත්, ඛෙදීමටත් ලක් වුණා. නිදසුනක් ලෙස පැහැදිලි කරන්නේ නම් මුල් වරට ගල්මෙවලමක් නිපද වූ මානවයාගේ මොළය සහ එමගින් පාලනය වූ ඔහුගේ සංවේදන-යාන්ත්‍රණ ක්‍රියාවලිය (sensory-motor action) ඉතාමත් සංකීර්ණ වූවක් බව භෞතික මානව විද්‍යාඥයින් සහ ස්නායුවේදීන් විසින් පෙන්වා දී තිඛෙනවා. ආදිකාලීන මිනිසුන්ගේ ජීවිතය සංකීර්ණ වීම පදනම් වූයේ පැවැත්ම සඳහා අවශ්‍ය සම්පත් උදෙසා කරනු ලබන තරඟයේදියි. එය මිනිසා මිනිසා සමගත්, මිනිසා ස්වභාවධර්මය සමගත් ආදි වශයෙන් දෙආකාර වුණා. දීර්ඝකාලීනව මතකය වර්ධනය කිරීම, තීරණ ගැනීම සහ සැලසුම් කිරීම එහිදී අවශ්‍යයි. මිනිස් මොළයේ ඉදිරිපස කොටස (frontal lobe) වර්ධනය වූයේ ඒ සඳහායි. මොළයේ ඒ කොටස පරිණාමීය සමාප්තියකට පැමිණියේ මානව පරිණාම ඉතිහාසයේ ඉතා මෑත වකවානුවකදීයි.

මොළයේ සහභාගීත්වයෙන් මිනිසා කළ ක්‍රියාවලිය පැහැදිලි කළ හැක්කේ දැනුම රැස් කිරීම යනුවෙන්. මනුෂ්‍යයාගේ දේහය, වානර ස්වරූපයෙන් මිනිස් ස්වරූපයට පරිවර්තනය වීම භෞතික ක්‍රියාවලියක් වුවත්, ඔහුගේ සංස්කෘතික පරිණාමය වනාහී මුළුමනින්ම දැනුම පදනම් කර ගත් ක්‍රියාවලියක්. එහෙයින් දැනුම සහ මිනිස් සමාජයේ හැඩහුරුකම් අතර තිඛෙන අවියෝජනීය බැඳීමට කිසිවකුට අභියෝග කළ නොහැකියි. 

මහ දවාලේ බැස ගිය, දම් පාට ළා සඳ...

     කාලය, 1995 වසරේ දවසකි. ස්ථානය,  ගම්පහ, බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේ උසස් පෙළ පංතියකි. කාලපරිච්ඡේදයට නියමිත ගුරුතුමිය, පැමිණ නැත. ඒ වෙනුවට පංතියට ගොඩවැදුණේ 'නාට්‍යකරණය' විෂයය භාර සුදම් සර් ය.  විෂයයක් ගැන කතා කරනවාට වඩා කැමති සින්දුවක් ගැන කතා කරමු දැයි සර් ම යෝජනා කළේ ය. 

       අපි ''ඇන්නෑවේ''යි කී ඉබ්බෝ වීමු.

       කැමති සින්දුවක් යෝජනා කරන්නැයි කී විට, මිතුරෙක් ''දම්පාටින් ළා සඳ බැස යනවා'' යැයි කීවේ ය. සුදම් සර් සින්දුව භාරගත්තේ මඳ සිනහවකිනි. ගීතයේ අනුභූතිය, පද පෙළ රස විඳිමින් අපූරු සංවාදයක් සිසුන් සමග ගොඩනඟා ගැනීමට සර්ට වැඩි වේලාවක් ගත වූයේ නැත. 

      මේ රසවින්දනය අතරේ මටත් නො දැනීම මා යම් කල්පනාවකට වැටී තිබිණ. සර්ගේ හඬ ද, මිතුරන්ගේ හඬ ද එක්වර ම නැවතිණ. ඉදිරි පේළියේ සිටි මා දෙස විමසිල්ලෙන් බලා සිටි සුදම් සර් හඬ අවදි කළේ ය.

   '' පුතෝ... උඹේ කල්පනාව නම් මට ඇල්ලුවෙ නෑ. මට නම් පේන්නේ මේ අනුභූතිය උඹට හොඳට දැනිල තියෙන පාටයි...''

මිතුරන්ගේ සිනා හඬ පිපිරිණි.

           මේ ගීතය ගැන විසි තුන් වසරකට පෙර, එදා දැනුණු හැඟීම ම අදත් මට දැනේ යැයි කිවහොත් එය බොරුවකි.

          දැන් ඊට වඩා දැනේ!

දරුවන්ට පුංචි කාලෙ පටන් විද්‍යුත් තිර මාධ්‍ය පරිහරණය කරන්නට දෙන්න එපා !

කැලණිය වෛද්‍ය පීඨයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කතිකාචාර්ය, ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය සමන්මලී පී. සුමනසේන මහත්මිය සමග 'ඕටිසම්' රෝගය සම්බන්ධ මේ සාකච්ඡාව මා විසින් කරන ලද්දේ 'පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනය' විසින් පළ කරනු ලබන 'ගවේෂණ' සඟරාව වෙනුවෙන්. 

ඕටිසම් රෝගයේ ස්වභාවය හා එහි ලක්ෂණ මුලින්ම පැහැදිලි කළොත්... 

ළමයින්ගේ ස්නායු පද්ධතිය වර්ධනය වෙන විටම ඇතිවන තත්ත්වයක් හේතුවෙන් ළමා සංවර්ධනයේ වෙනස්කම් ඇති වන්නට පුළුවන්. මෙය ඕටිසම් ලෙස හඳුන්වනවා. පළමුවන අවුරුදු පහ ඇතුළත ළමයින් වර්ධනය වන පිළිවෙළක් තිඛෙනවා. කතා කරන හැටි, හැසිරෙන හැටි, තමන් පිළිබඳව ඉගෙන ගන්න හැටි.. වගේ පිළිවෙළක් තිඛෙනවා. ඒ පිළිවෙළ වෙනස් වෙනවා. එතකොට ඕටිසම්වල ප්‍රධාන ලක්ෂණ දෙකක් තිඛෙනවා. එකක් තමයි සමාජය තුළ අන්තර් සම්බන්ධතා පවත්වා ගැනීම සඳහා දෙබසක් - සංවාදයක් පවත්වාගනිමින් කතාබහක යෙදෙන්නට නොහැකි වෙනවා. එහිදී ඒ දරුවන්ගේ යම් යම් අඩුපාඩු තිඛෙනවා. දෙවැනි ලක්ෂණය තමයි ඒකාකාරී හැසිරීම් රටාවක් ඒ දරුවන්ගේ දක්නට ලැඛෙනවා. ඒ ලක්ෂණ තමයි ඕටිසම් රෝගය ඇතිවුණු දරුවන්ගේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ වෙන්නේ. ඊට හේතු වන්නේ දරුවෙකුගේ මොළය - මනස වර්ධනය වෙන විටම ඇතිවන ආකූලතාවක් කියල තමයි හිතන්නේ. 

සමපාත වූ සුසුම් දෙකක් !

 
               
            




















            දිනය කවදාදැයි හරියට ම මතක නැති, එහෙත් එය වසරකට පමණ පෙර සුන්දර සෙනසුරාදාවකි' උදෑසනකි' මම පෞද්ගලික බසයක කාර්යාලයට පැමිණෙමින් සිටියෙමි' අවුරුදු තිස්පහක් හතලිහක් පමණ වයසැති ලලනාවක්" මා හිඳ සිටි පිටුපස අසුනේ මගේ අසල්වැසිනිය වූවා ය.

           පෞද්ගලික බසයක අසා සිටිය හැකි - රස විඳිය හැකි ගීත ඇසෙන්නේ කලාතුරකිනි. එබඳු කලාතුරකින් දවසක් වූ එදා, ඒ බසයේ සොඳුරු ගීත මාලාවක් ඇසෙමින් තිබිණ. වෙනදාට බස්වල රියදුරන්ගේ හා කොන්දොස්තරවරුන්ගේ මව්වරුන් සිතින් සිහිකරන මට, එදින ඒ බසයේ සේවක දෙපළ ගැන ද ඔවුන්ගේ මව්වරුන් ගැන ද ඉපදුණේ කෘතඥතාපූර්වක කල්පනාවකි' මේ අතර අමරසිරි පීරිස් ගයන ඒ අමයුරු ගීතයේ ආරම්භක වාදනය නැඟෙන්නට විණි.

''සංසාරේ දඩයක්කාරයා" සහ සිනමාවේ කාව්‍යක්කාරයා

     











සයිමන් නවගත්තේගමගේ නවකතාවක් ස්වකීය සිනමා නිර්මාණය සඳහා තෝරාගැනීම ම සිනමාකරුවකුගේ අපූර්වවූත්, නිර්භයවූත් තීරණයකි. ඒ අනුව නවගත්තේගමයන් සිංහල සාහිත්‍යයට හඳුන්වා දුන් 'දඩයක්කාරයාගේ සංකල්පය' සහිත නවකතා අතරින් එකක් වන 'දඩයක්කාරයාගේ කතාව' ඇසුරෙන් ප්‍රසන්න ජයකොඩි නිර්මාණය කර ඇති 'සංසාරේ දඩයක්කාරයා' සිනමා නිර්මාණය ඉසියුම් ව විමසා බැලිය යුත්තකි. 

'සුසුමකින් සුළි සුළං' මවන ලක්ශාන්ත අතුකෝරලගේ කෙටි කවි

බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේ 13-M පංතියට ගුරුතුමා තව ම පැමිණ නැත. එක්වරම උස්ව නැඟුණු මිතුරු සිනාවක හඬින් මගේ අවධානය බිඳෙයි. කියවමින් සිටි සඟරාව අතරින් හිස මෑත් කොට හාත්පස බලමි. පොකුණ මැද වන, වැළපෙන විලෝ තුරු මුදුන්, පංතියේ කෙටි තාප්පයට ඉහළින් පෙනෙයි. මිතුරු සමූහයන් තැන තැන විවිධ සාමීචිවලය. ඒ අතර, සංජීවියා නිවීහැනහිල්ලේ සිතුවමක් අඳින්නට පටන්ගෙනය. මධුරංගයාද, මහින්දයාද ඒ අසල ගැවසෙති. ඒ සිත්තර තුන් කට්ටුව එදා සිට එහෙමය. ඔවුනට යාබද අසුනක හිඳ පොතක අග පිටුවේ නිහඬවම යමක් කුරුටුගාමින් සිටින්නේ ඔහුය. ලක්ශාන්තයාය. කුරුටුව නිසැකවම කවියක් විය යුතුය.

හතලිස් අැඳිරිය අතරින් මැවෙන්නේ විසි වසක් ඉපැරණි මිතු සිතුවම්ය. ඒ ස්මරණ සිතුවම් අතරින් මම අැවිද එමි. නවතිමි.

සැප්තැම්බරය අැවිත් !

මේ අාදරණීය කියවීම "පාඨයකාගේ තෙවන අැසෙහි" සටහන් වුණේ 

පේරාදෙණිය උද්භිද උද්‍යානයේදී.

ඉතිං... මේ සැප්තැම්බරයේ මේ  සේයාරුව, අාදරණීය කියවීමක් පිණිසය !

මේ යසෝදරා හැර තවත් යසෝදරාලා නොසිටිත්ද?

ශිෂ්‍යත්ව ප්‍රතිඵල උණුසුම කෙමෙන් හීන වී යමින් තිබෙන මේ මොහොතේත් මට යසෝදරා සිහිවෙයි. පසුගිය සැප්තැම්බරයේ පොතක පිටු අතර අැය මට හමුවිණි.  ''ඉඩක් දෙන්න අැස් අරින්න'' යැයි අායාචනා කරමින් අැය සිටියා ය. ශිෂ්‍යත්ව විභාග ප්‍රතිඵල යට සිට අැගේ ඉල්ලීමේ හඬ නින්නාද වනු මට දැනේ. අැගේ ඒ ඉල්ලීම පෞද්ගලික ඉල්ලීමක් නො ව, සමස්ත පාසල් ශිෂ්‍ය සංහතිය වෙනුවෙන් කරන ඉල්ලීමක් යැයි සිතේ. මේ 'යසෝදරාවත' ලාංකේය පාසල් අධ්‍යාපන යාන්ත්‍රණයේ සැඟවුණු පැතිකඩක් නිරාවරණය කරන්නකි. සිසුන්ගේ ද, දෙමව්පියන්ගේ ද, ගුරුවරුන්ගේ ද අැස් අරවන්නකි. ඉතිං ''නව යසෝදරාවතක්'' ලියූ අැය යසෝදරා දීපචන්දි ගුණසේකර ය. අෑ ලියූ කෘතිය ''ඉඩක් දෙන්න අැස් අරින්න'' ය. 

අැඩොල්ෆ් හිට්ලර් ලලිත කලා විද්‍යායතනයේ ප්‍රවේශ විභාගය සමත් වූවා නම්....!

ඔව්! මේ ඔහු ය. අැඩොල්ෆ් හිට්ලර් ය. මානව ඉතිහාසයේ දරුණුත ම මිනිස් සංහාරයට ඔහු මඟ පෙන්වූයේ මේ ''අතිනි''. දරුණු ම වධ හිංසා පමුණුවමින්, ගෑස් කාමරවලට ගාල් කරමින් ලක්ෂ ගණනක් මිනිසුන් ඝාතනය කිරීමට අණ දුන්නේ මේ ''අතිනි''. යුදෙව් සිරකරුවන් මානව විරෝධී පර්යේෂණ සඳහා යොදා ගැනීමට අණ දුන්නේ මේ ''අතිනි''. එහෙත් ඔහුගේ මේ ''අත'' යම් හෙයකින් මෙබඳු මානව විරාේධී ක්‍රියාකාරීත්වයකට යොමු නො වී නම්, ඉන් කෙබඳු භාවිතයක් ලෝකය හමුවේ තබන්නට ඔහු සමත්වනු අැත් ද? එබඳු කල්පනාවක් මට අාවේ ඔස්ට්‍රියාවේ පිහිටි හිට්ලර්ගේ නිවස කඩා දමන්නට එරට ‍රජය තීරණය කර අැති බවට පුවතක් පසුගිය දා කිය වූ විට ය. මේ නිවස පැවතීම නව නාසිවාදී කල්ලිවලට යම් මානසික පිටුබලයක් වී අැති බව ඉන් වැඩි දුරටත් කියැවිණි.

සුගතපාල ද සිල්වා විසින් ලියන ලද 'හිට්ලර් එල්ලා මරයි' ග්‍රන්ථය වසර ගණනාවකට පසු නැවත අතට ගන්නට මට සිතිණි. එහි පිටු අතර මගේ නෙත් දිවයයි. එක් තැනක හදිසියේ ම නවතී.

'මකර තොරණේ' විස්තරය හෙවත් ප්‍රභාත් ජයසිංහ සහ මාකේස්ගේ අාච්චි

ප්‍රභාත් ජයසිංහගේ 'මකර තොරණ' කෙටිකතා සංග්‍රහය කියවද්දී මගේ සිහියට අාවේ ගේබ්‍රියල් ගාෂියා මාකේස්ගේ අාච්චි ය. ප්‍රභාත් සහ මාකේස්ගේ අාච්චි සම්බන්ධවන මේ හතර බීරි කතාව කුමක්දැයි ඔබට සිතෙන්නට පිළිවන. මාකේස් සිය 'හුදෙකලාවේ සියවසරක්' කෘතියේ පෙරවදනෙහි මෙසේ කියා තිබිණ.

''මගේ මිත්තණිය අද්භූත හා මායාකාරී දේවල් කියූ මුත් අෑ එ්වා සම්පූර්ණ ස්වාභාවික අාකාරයකින් කීවාය. වඩාත්ම වැදගත් දෙය වූයේ අැගේ මුහුණේ ස්වරූපයයි. කතන්දර කියද්දී අැය තම බැල්ම කොහෙත්ම වෙනස් නොකළ අතර, ඉන් සියලු දෙනාම මවිතයට පත් වූහ. මීට පෙර ලිවීමට ගත් උත්සාහයන්හිදී මම කතාන්දරය එය විශ්වාස නොකරමින් කියන්නට වෑයම් කළෙමි. මා කළ යුත්තේ එ්වා විශ්වාස කරමින් මගේ මිත්තණිය ඒවා කියූ විලසින් ගඩොලින් කළාක් බඳු මුහුණෙන් යුතුව කීම බැව් මට තේරුම් ගියේය.''

ලක්ශාන්ත අතුකෝරල : සමහර මතකයන් සමග 'සමහර කමටහන්' කියැවීමක්

ගම්පහ, බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේ 1996 කලා අංශයෙන් බිහි වූ මෙරට විශිෂ්ට කලාකරුවන් දෙදෙනෙක් සිටිති. ඒ, සංජීවී සෙනෙවිරත්න සහ ලක්ශාන්ත අතුකෝරල ය. සංජීවී, දියසායම් සිතුවම් කලාවෙහි ස්වකීය සුලකුණ සනිටුහන් කළ තරුණ සිත්තරෙකි. ලක්ශාන්ත, සිංහල කවිය තුළ ස්වකීය සුලකුණ සනිටුහන් කළ රාජ්‍ය සම්මානලාභී තරුණ කවියෙකි.

ලක්ශාන්ත බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේ උගනින අවධියේ පටන් ම සාහිත්‍ය නිර්මාණ ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රමුඛ තැනක සිටියේ ය. පාඨශාලාන්තර සාහිත්‍ය නිර්මාණ තරගවලින් ජය ලැබූවන් අතර පළමු තැන නිතර ම වෙන් ව තිබුණේ ලක්ශාන්තට ය. විද්‍යාලයීය නිර්මාණ පර්ෂදයේ බිත්ති පුවත්පතෙහි ඔහුගේ කාව්‍ය නිර්මාණ නිතර පළ වී තිබූ වග මතක ය. ඒවාහි නිර්මාණාත්මක ගුණය සමවයස් ශිෂ්‍ය මට්ටම ඉක්මවා තිබිණි.

ගුරුතුමනි අපේ සොඳුරූ...

''සොඳුරු අාඥාදායකයා''යැයි සුගතපාල ද සිල්වා විසින් හඳුන්වනු ලැබූවෝ, වේදිකා නාට්‍ය නිෂ්පාදකවරු ය. එසේ ම, ''ගුරුවරුන් ද'', ''සොඳුරු අාඥාදායක'' යන නාමයෙන් හැඳින්වීමට සුදුස්සන් යැයි මට සිතෙයි. ''පාසල'' නම් වූ අඩවිය තුළ වසර 13ක කාලයක් මේ ''සොඳුරු අාඥාදායකයෝ'' අපගේ ජීවිත සකස් කළහ; වෙනස් කළහ. මඟ කියූහ; මඟ තැනූහ. 

ගම්පහ, ශ්‍රී බෝධි ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේදී සහ බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේදී මට හමුවූ 'සොඳුරු අාඥාදායක පිරිවරක්' මේ මොහොතේ මගේ මතකයට නැඟෙයි. ඔවුන් පිළිබඳ මතකයන් දශක දෙක තුනක කාලයකට පසුවත් තවමත් අලුත් ය. ඒ මතකයන් තවමත් අලුත් වීමට හේතුව, ඔවුන් පිළිබඳ මට අැත්තේ සොඳුරු මතකයන් මිස, අඳුරු මතකයන් නො වීම විය හැකි ය.

පාඨයකාගේ බ්ලොග් විචාරය : 'වලස්පතිගේ අඩවිය'

එක්තරා පුවත්පත්කලාවේදියෙක් සිංහරාජයේ චාරිකාවක ගොස් එනවිට 'ඉරිදා ලක්බිමේ' සගයින්ට තෑගි පිණිස ගෙනා 'කිතුල් හකුරුමුලකට' ප්‍රතිචාර වශයෙන් සගයින් පිරිස කතාවක් පබැඳූහ. ඒ නිධාන කතාව කෙසේද යත්, ''සිංහරාජ වැසි වලසෙක්, දිනක් තම පැටවුන්ට කඩෙන් හකුරු මුලක් ගෙන යමින් සිටියේය. අතරමඟදී ඒ එක්තරා පුවත්පත්කලාවේදියාට වලසා හමු වූ අතර, ඔහු චාටු බස් කියා වලසාගේ හකුරු මුල උදුරාගෙන පැන දිවීය. ඉරිදා ලක්බිමේ සගයින්ට ඔහු ගෙනාවේ ඒ හකුරු මුලයි.'' එතැන් පටන් ඔහු මාධ්‍ය මිතුරන් අතර 'වලස්පති' නම් වූයේය. මේ වලස්පතියා අන් කිසිවකු නොව, ක්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර ය. 

සිරිල් සී. පෙරේරා : පරිවර්තන සාහිත්‍ය වංශයේ ස්වර්ණමය පරිච්ඡේදයක නිමාව

'සිරිල් වරුන්' තිදෙනෙක් ලංකාවේ සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රය ගැන කතා කිරීමේදී මගේ සිහියට එයි. සිරිල් ඒ. (සීලවිමල) පළමුවැන්නාය. ඔහු පුවත්පත්කලාව හා ගීත රචනා ක්ෂේත්‍රයෙහි සිය නිර්මාණශීලී භූමිකාව නිරූපණය කළේය. දෙවැන්නා සිරිල් බී. (පෙරේරා)ය. ඔහු පුවත්පත් කලා ක්ෂේත්‍රයේ හා සිනමා විචාර කලාවේ සිය නිර්මාණශීලී භූමිකාව නිරූපණය කළේය. මේ 'සිරිල් වරුන්' දෙදෙනාම ජීවිතයෙන් නික්ම ගොස් කලක් ගත වී තිබේ. තෙවැන්නා වූයේ සිරිල් සී. (පෙරේරා)ය. ඔහු පරිවර්තන සාහිත්‍යය තුළ සිය නිර්මාණශීලී භූමිකාව නිරූපණය කරමින් සිටියේය. ඔහුද පසුගියදා ජීවිතයෙන් නික්මිණ. 

පාඨයකාග‍ේ බ්ලොග් විචාරය - 'පරිවර්තන - PARIVARTHANA'

'පාඨයකාගේ' පරිවර්තන සාහිත්‍ය සා පිපාසාව කිසිදා සංසිඳවිය හැක්කක‍් නො වේ. අසූ ගණන් අග භාගයේ පමණ සිට 'පාඨයකාට' වැළඳී ඇති මේ තත්ත්වය දිනෙන් දින උත්සන්න වනු මිස සමනය වන පාටක් නැත. මේ සැප්තැම්බරය ද, ගෙවුණු සැප්තැම්බරයන් මෙන් ඒ පිපාසය ඉහවහා ගිය සමයක් වනු ඇතැයි සිතේ.

'පාඨයකා' ඇතුළු බොහෝ දෙනකු පරිවර්තන සාහිත්‍ය කියවීමට පිවිසුණේ සෝවියට් රුසියානු පරිවර්තන ඔස්සේ ය. ඉන්පසු ලතින් ඇමරිකානු පරිවර්තනයන්ගේ රස විඳින්නට අවස්ථාව ලැබිණි. මෙම පරිවර්තන 'පාඨයකාගේ' ජීවිතය කෙරෙහි සිදු කර ඇති බලපෑම කොතෙක්දැයි කිවහොත් 'පාඨයකාට' ලංකාවේ සුන්දර බිම් පෙදෙසකට වඩා සෝවියට් දේශයේ ස්ටෙප්ස් බිම සමීප ය. කොළඹ වීථියකට වඩා ලතින් ඇමරිකානු රටක වීථියක් හිතට සමීප ය. ඒ එම සාහිත්‍ය නිර්මාණ පරිවර්තන සහෘද හද මනස තුළ කර ඇති විපර්යාසයයි. භාෂාව තුළින් මිනිස් මනස තුළ පෑ හැකි ආශ්චර්යයන් කොතෙක්දැයි 'පාඨයකාට' එබඳු අවස්ථාවල සිතෙන්නේ ය.

පාඨයකාගේ බ්ලොග් විචාරය : 'ගුරුවරියකගේ මතක'

ලංකාවේ වර්තමාන පුවත්පත් කලාවට වඩා‍ සයිබර් අවකාශයේ සිංහල බ්ලොග් කලාව ඉදිරියෙන් ඇතැයි ''පාඨයකාට'' සිතේ. දේශපාලකයින්ගේ පල්හෑලි හා තක+තීරු ලිපි විසින් ලංකාවේ වර්තමාන සිංහල පුවත්පත්කලාව වසා ගනු ලබමින් තිබෙන අතර, 80-90 දශකයන්හි මෙරට පුවත්පත්කලාවේ තිබූ සාරවත්භාවය වර්තමානය වන විට පළා ගොස් ඇති සෙයකි. වසර 15කට ආසන්න කාලයක් පුවත්පත්කලා ක්ෂේත්‍රයේ ''පාඨයකාගේ'' අත්දැකීම් අනුව බලන විට, අපේ රටේ පුවත්පත් කලාව ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස කිසියම් අවගමනයක තිබෙන බව පෙනේ. පුවත්පත් අලෙවිය අඩුවීම, පුවත්පත් කියවීම අඩුවීම එක් පැත්තකි. පුවත්පතේ අන්තර්ගතය පැත්තෙන් වන අවගමනය වඩාත් බරපතළය. මේ කෙටි පූර්විකාව තබන්නට ''පාඨයකා‍ට'' සිතුණේ පුවත්පත්කලාව ගැන ලියන්නට නොව, වර්තමාන සිංහල බ්ලොග්කලාව ගැන ලියන්නට ප්‍රවේශයක් ලෙසය. මෙතැන් සිට ඉදිරියට වරින් වර සිංහල බ්ලොග් අඩවි ගැන කිසියම් සන්නිවේදනාත්මක හා සහෘදාත්මක ඇගයුමක් කිරීමට ''පාඨයකා'' බලාපොරොත්තු වේ. මේ එහි පළමු පියවර වන්නේය.

''තියුණු අසිපතක සෙවණ‍ යට'' - කැඩපත අභිමුව සිට...

තමිළිනී ජෙයක්කුමාරන්ග‍ේ ''තියුණු අසිපතක සෙවණ‍ යට'' පොත එළිදැක්වීමේ අවස්ථාවට සහභාගී වන්නට සිතාගෙන සිටියද ඒ අවස්ථාව මඟ හැරිණි. පොත මිලදී ගන්නට සිදු වූයේද දින කිහිපයක් පමා වීය.

තමිළිනීගේ පොතෙහි පසු කවරයෙහි වන, ඇය කොටි සංවිධානයේ නිල ඇඳුමින් සැරසී සිටින සේයාරුව මග‍ේ ඇසට වඩාත් හුරුපුරුදු ය. මතකය දශකයකට එහා අතීතය වෙත ඇදීයයි. 2002-2008 කාල වකවානුවේ පුවත්පත්කලා කටයුතු සම්බන්ධ මතකයන් අතරින්, එවක යුද්ධය සම්බන්ධ ලිපි සංස්කරණය කරමින් සඟරාවේ පිටු නිර්මාණ කරන විට කොටි සංවිධානයට අදාළ සේයාරූ පිරික්සද්දී ඇගේ රුව රැගත් එබඳු සේයාරූ නිතර හමු වූ බව සිහියට නැ‍‍ගෙයි. 

ලීලානන්ද ගමාච්චි සමග ලංකාවේ 'හරි පුදුම ඉස්කෝල ගැන' කතාබහක්

ලීලානන්ද ගමාච්චි මහතා මට පළමුවරට හමුවූයේ 2003 ජනවාරියේය. ඒ පුවත්පතක් සඳහා ඔහු සමග කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවේදීය. ඔහු විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරන ලද '' හරි පුදුම ඉස්කාේලේ '' නමැති පොත ඒ වන විටත් ජනප්‍රිය කෘතියක්ව පැවතිණි. ඉන් පසුව ඔහු කෘති ගණනාවක් පරිවර්තනය කළේය. ප්‍රවීණ අධ්‍යාපනවේදියකු‍ද වූ ගමාච්චි මහතා සමග ලංකාවේ ළමා සාහිත්‍යය හා අධ්‍යාපන ක්‍රමය කේන්ද්‍රකරගෙන සිදු කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවේ සටහන 'ලංකා ඉරිදා සංග්‍රහයේ' (2003 පෙබරවාරි 09 හා 16 කලාපවල") පළවිණි. ඔහු ජීවිතයෙන් නික්ම ගොස් කාලයක් ගතව තිබේ. නමුත් ඔහු මතු කරන කාරණාවන්හි වැදගත්කම සලකා ඔහුගේ සිතිවිලි වසර 13 කට පසුව නැවත ඔබ හමුවේ තබන්නට සිතිණි.